Preek – laatste keer

ZONDAG 14 APRIL 2024 9.30 UUR IN OUDWOUDE

De dienst is te volgen via: https://www.kerkomroep.nl/#/kerken/11138

Thema: ‘Heb je mij lief?’

Lezingen uit de Bijbel: Micha 4: 1-5 en Johannes 21: 15-24

Waar gaat het om in ons leven?
Wat is voor ons echt belangrijk?
Als wij op zoek gaan naar de zin van ons leven, dan kennen wij allemaal wel momenten waarop het er echt op aan komt.
Zulke kruispunten in ons leven kunnen momenten zijn dat we ons heel gelukkig voelen, maar het kunnen ook momenten van crisis zijn, moeilijke momenten.
In die situaties komen allerlei vragen op ons af, vragen  aan onszelf, vragen als: Wie ben ik ten diepste? Wie ben ik voor een ander? Waar haal ik kracht en inspiratie vandaan? Wat betekent het geloof voor mij?
Zo kent een ieder van ons wel zo’n moment waarop je weer ontdekt wat echt belangrijk is.
Daarover gaat het ook in het gesprek tussen Jezus en Petrus.
Daarin worden ook allerlei vragen gesteld, vragen die ook voor ons belangrijk zijn.
En dat kan soms ook wel confronterend zijn.
Misschien kunnen wij ons wel in Petrus herkennen.
Zo wordt ook aan ons de vraag gesteld of wij God liefhebben en de weg van Jezus willen gaan: ‘Heb je Mij lief?’
Misschien lijkt dat helemaal niet zo’n moeilijke vraag en denken we dat we daar wel ‘ja’ op kunnen zeggen.
We denken vaak dat we onszelf kennen.
En kunnen dan soms heel duidelijk onze mening verkondigen.
Zo doet Petrus het ook: ‘Ja Heer, U weet dat ik van U houd.’
En zelf denkt hij dat hij het ook weet.
Hier is geen ruimte voor twijfel, angst en onzekerheid.
Dit gesprek van Jezus met Petrus vindt plaats na de dood en opstanding van Jezus.
In het voorafgaande is verteld hoe de leerlingen hun oude beroep weer hebben opgepakt, ze zijn gaan vissen in het meer van Gennesareth.
Maar ze vangen niets totdat iemand tegen hen zegt dat ze het over een andere boeg moeten gooien.
Ze volgen die raad op en hun netten stromen vol, 153 vissen hebben ze gevangen.
Dit getal verwijst naar alle volken van de bewoonde wereld die het evangelie zullen horen. Zo worden de leerlingen vissers van mensen.
Dan herkennen ze in de man die hen goede raad gaf: Jezus.
En nu vraagt Jezus in het evangelie van vandaag dus aan Petrus: ‘Heb je Mij lief meer dan de anderen hier?’
Dat is een opvallende vraag.
Want het lijkt op een vergelijking: ‘meer dan de anderen’.
Maar kan dat eigenlijk wel, past het wel bij de liefde om te gaan vergelijken?
Ik denk dat het zo niet is bedoeld.
Het gaat er niet om of Petrus meer liefheeft, het gaat erom of hij eigenlijk wel weet wat liefde is.
En dan gaat het hier om de vriendschappelijke liefde, van mens tot mens.
Daarbij valt ook op dat Jezus hem zelfs toe drie keer toe vraagt of hij, Petrus, Jezus liefheeft.
Dit doet sterk denken aan de drie keer dat Petrus Jezus heeft verloochend vlak voor zijn sterven.
Petrus ontkende toen tot drie keer toe dat hij een leerling van Jezus was.
Jezus maakt Petrus geen verwijten, maar wel vraagt Jezus dus drie keer of Petrus hem liefheeft.
Daarin komt het verleden mee en krijgt een plek, het kan niet worden doodgezwegen.
De vraag ‘heb je mij lief’ betekent eigenlijk: Ben je verbonden met mij?’
Want als je mij wilt volgen, dan moet dat in een verbondenheid zijn die niet los laat, waarin je jezelf helemaal geeft.
Bij de derde keer wordt Petrus verdrietig, hetzelfde verdriet dat Jezus gevoeld moet hebben bij de verloochening tot drie keer toe.
Het is alsof Petrus hier alles wordt ontnomen.
Hij zegt nu wel vol overtuiging dat hij Jezus liefheeft, maar weet hij dat wel zo zeker?
Dit laat zien dat een al te stellige zekerheid gevaarlijk is.
Het kom er op aan ons zelf te kennen, ook in onze kwetsbare kanten.
En om van daaruit wat bescheidener en voorzichtiger te zijn.
Petrus zegt dan tegen Jezus: ‘Heer, U weet alles, U weet toch dat ik van U houd.’
Dit laat zien dat Petrus denkt dat zijn liefde vanzelfsprekend is en bekend, maar zo was het juist niet en dat wist Jezus maar al te goed.
Dit is voor ons misschien wel heel herkenbaar, als het gaat over vriendschap en relaties, en ook als het gaat over het contact tussen ouders en kinderen.
We denken soms dat die ander wel weet dat we van hem of haar houden.
Maar hoe weten we dat iemand van ons houdt?
Het is belangrijk om dat ook af en toe te zeggen!
Toch is dat niet genoeg, want het gaat niet alleen om woorden, maar ook om daden.
We voelen alleen dat iemand van ons houdt, als diegene dat ook laat merken.
Liefde voor een medemens en liefde voor God is niet alleen een gevoel in je hart, het is vooral een liefde die zichtbaar wordt in ons doen en laten, in de manier waarop we met elkaar omgaan.
Liefde vraagt dus om concrete, zichtbare daden.
En dat maakt Jezus ook duidelijk in zijn antwoorden aan Petrus: ‘Weid mijn lammeren of hoed mijn schapen.’
Ook dat hoort Petrus drie keer, weer een verwijzing naar de verloochening.
Maar het laat ook zien dat Jezus hem een belangrijke opdracht geeft en dus een groot vertrouwen in hem heeft
Het maakt duidelijk hoe belangrijk het herderschap is.
En hoe gemakkelijk het leven verraden kan worden.
Bij de schapen, die Petrus moet hoeden, gaat het niet zozeer om mede-gelovigen, zoals wij misschien denken.
Natuurlijk is het voor ons ook belangrijk om zorg te hebben voor elkaar.
Maar het gaat hier om mensen die aan de rand staan, die het niet redden, kwetsbare mensen die kopje onder gaan in het leven en dreigen om te komen.
Wat aan Petrus wordt toevertrouwd is herder te zijn voor deze mensen.
Een goede herder is iemand die niet uit is op eigen macht en eer, maar die zich in wil zetten voor anderen.
Hij zal niet zomaar zijn eigen weg meer kunnen gaan.
Wie herder is zorgt voor de kudde en probeert ze in het goede spoor te leiden.
Het is opvallend dat Petrus deze opdracht krijgt, hij die zulke tegenstrijdige gevoelens heeft en van het ene uiterste naar het andere uiterste ging, die twijfelde maar ook voor zijn geloof uitkwam, die Jezus verloochende maar hem ook zijn liefde verklaarde.
Maar misschien is hij daarom wel zo herkenbaar voor ons.
Want zitten wij soms ook niet heel tegenstrijdig in elkaar?
Wat is ons antwoord op de vraag van Jezus: Heb je mij lief?
Laten wij de liefde ook zien in ons doen en laten, door hoe wij met elkaar omgaan?
Want waar liefde is, daar is God.
Maar waar de liefde verkilt, is God ver te zoeken.
Maken wij de liefde concreet door zorg te hebben voor onze medemens?
Dan wordt er iets zichtbaar van de vrede waarover de profeet Micha het heeft.
Hij laat ons zien hoe we ook in een moeilijke situatie hoop kunnen houden.
In het voorafgaande heeft Micha een situatie geschetst die onherroepelijk leidt tot de ondergang: mensen die kwade plannen beramen en alleen aan zichzelf denken, priesters die uit zijn op eigen gewin, onrecht dat overal zichtbaar is.
Maar dat kan toch niet de bedoeling zijn, zo horen mensen niet te leven!
Dat is de boodschap die Micha laat horen, hij roept de mensen om op zich om te keren van deze heilloze weg.
Wat Micha beschrijft is ook in onze tijd herkenbaar, in die zin is zijn boodschap heel actueel: Nog altijd is er veel onrecht en geweld, wordt de schepping bedreigd en staat het eigen belang voorop.
Toch is het allemaal niet hopeloos, want als direct antwoord op zijn onheilsprofetie klinken nu de hoopvolle woorden over een toekomst van vrede en recht. 
Er komt een tijd van rust en genieten, van een vreedzaam leven, van een ‘zitten onder je vijgenboom’, waarin je tot jezelf, tot God en tot elkaar kunt komen.
En er zal een plaats zijn waar de Heer rechtspreekt, waar zwaarden worden omgesmeed tot ploegscharen en speren tot snoeimessen.
De droom van een nieuw begin, van een wereld waar het goed wonen is, waar mensen in vrede met elkaar leven, die droom is niet alleen maar iets voor de toekomst.
Die droom kan je nu moed geven om er iets van te laten zien, om zelf een licht te zijn in het donker.
Zo kunnen wij vandaag in deze tijd in onze eigen omgeving een teken van hoop zijn.
Want hoop gaat niet alleen over de toekomst.
De bekende presentatrice Annemiek Schrijver heeft het heel mooi omschreven in het boek ‘Ik geloof het wel’: Als ik het woord hoop nog gebruik is dat niet in de zin van: ergens op hopen. Ik zou het woord nu liever gebruiken om daar een innerlijke kracht mee aan te duiden die de wanhoop weerstaat en sterker is dan elk cynisme. Het Rijk Gods is over de wereld verspreid, maar de mensen zien het niet, zegt Jezus. En: het rijk Gods is in u. Het is niet iets van later, geen land van ooit. In plaats van mezelf voor te houden dat het wellicht later allemaal beter wordt, moet ik hier en nu met mezelf aan de slag, mijn eigen bewustzijn onder de loep nemen..’
Zoals zij schrijft hoeven we het niet ver weg te zoeken, het is heel dichtbij.
Op allerlei manier kunnen we zelf een teken zijn van vrede en recht, kunnen we anderen laten merken dat ze erbij horen, kunnen we zorgen dat anderen ook kunnen zitten onder de vijgenboom en een beetje geluk ervaren.
Ook mensen die er anders uit zien of anders denken..
Zo kan Gods liefde zichtbaar worden in de liefde en zorg tussen mensen.
Zo kunnen wij allemaal zorg en liefde hebben voor elkaar door als goede herders elkaar de ruimte te geven en te helpen op de weg door het leven.
De vraag is ook aan ons net als aan Petrus: Hebben wij God lief en willen we daarom zorgen voor elkaar en anderen? Is dat voor ons echt belangrijk?
Het is goed om onszelf echt te kennen, dan weten we dat we daar niet zomaar een gemakkelijk antwoord op kunnen geven.
Want het vraagt wel iets van ons om Jezus te volgen op zijn weg.
Dat krijgt ook Petrus te horen: ‘Volg mij’ zegt Jezus tegen Petrus. En aanvaard dat je leven een heel andere kant op kan gaan, dan je het zelf uitgestippeld had. Toen je jong was, deed je zelf je gordel om en ging je waarheen je wilde, maar wanneer je oud wordt zal een ander je aankleden en je brengen waar je niet wilt.
Dit laat zien dat het volgen van Jezus je som ergens brengt waar je liever niet wilt zijn en voor Petrus betekent dit zelfs de dood.
Zo krijgen wij in ons leven ook te maken met moeilijke dingen.
Als je gelooft, betekent het niet dat je niet meer met verdriet en met tegenslag te maken krijgt.
Maar door het geloof kun je ook ervaren dat God er voor je is en dat je gedragen wordt door Zijn liefde.
God geeft ons liefde, daarom kunnen we ook elkaar liefhebben en voor elkaar zorgen.
Dat is pas echt Pasen: dat we opstaan tot een nieuw bestaan en in beweging komen om elkaar in liefde nabij te zijn.
Dan is het leven werkelijk goed!                                                 

AMEN

Wilt u per e-mail reageren; klik daarvoor HIER